29 Μαΐου 1985, στάδιο Χέυζελ, Βρυξέλλες, τελικός ευρωπαϊκού πρωταθλήματος: Η μεγαλύτερη ποδοσφαιρική τραγωδία μόλις έχει συντελεστεί στην καρδιά της Ευρώπης. 39 οπαδοί της Γιουβέντους είναι νεκροί, όταν στην προσπάθειά τους να αποφύγουν επίθεση από οπαδούς της Λίβερπουλ, στριμώχτηκαν σε τοίχο του γηπέδου και συνθλίφθηκαν. Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες στο Νησί. Η Θάτσερ και η αγγλική Ομοσπονδία ζήτησαν την παραδειγματική τιμωρία των αγγλικών ομάδων μέσω του ευρωπαϊκού αποκλεισμού για 5 χρόνια από όλες τις διοργανώσεις, πιστεύοντας πως έτσι τέτοιες εικόνες θα αποτελέσουν παρελθόν. Καμία άλλη κίνηση δεν έγινε για τη βελτίωση των συνθηκών διεξαγωγής των αγώνων, ούτε των υποδομών των γηπέδων. Μόνο αστυνόμευση και απαγορεύσεις. Έβγαλε τα κιγκλιδώματα, έβαλε παντού καθίσματα καταργώντας τις θέσεις όρθιων, απαγόρευσε την πώληση αλκοόλ, υποχρέωσε τις ομάδες να γνωρίζουν την ταυτότητα των οργανωμένων οπαδών και τοποθέτησε κάμερες για να καταγράφουν τα πάντα.
15 Απριλίου του 1989, ημιτελικός του κυπέλλου Αγγλίας μεταξύ Λίβερπουλ και Νότινγκαμ Φόρεστ, στο Χίλσμπορο: 96 άνθρωποι, φίλαθλοι της Λίβερπουλ, αφήνουν τη τελευταία τους πνοή στο γήπεδο. Η αργοπορία αρκετών λόγω ελέγχων, είχε σαν αποτέλεσμα 10.000 να βρίσκονται έξω από το γήπεδο πριν αρχίσει ο αγώνας. Η απόφαση της αστυνομίας εκείνη τη στιγμή, αφού απέρριψε την καθυστέρηση έναρξης, ήταν να ανοίξουν οι πόρτες για να μπουν όλοι μέσα χωρίς κανέναν έλεγχο, οδηγώντας τον κόσμο στη γεμάτη βόρεια κερκίδα, με αποτέλεσμα πολλοί φίλαθλοι να συνθλίβονται και να πεθαίνουν ακαριαία. Άλλοι τραυματίστηκαν σοβαρά, ενώ αρκετοί αναγκάστηκαν να πηδήξουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο για να σωθούν. Μετά από λίγο και χωρίς κανένας να έχει εικόνα της κατάστασης ο αγώνας διεκόπη, αλλά η αστυνομία δεν επέτρεψε τη διαφυγή στο τερέν. Όταν το αποφάσισε, ο αγωνιστικός χώρος γέμισε νεκρούς και τραυματίες. 94 νεκροί εκείνη τη μέρα και 776 τραυματίες. Λίγες μέρες αργότερα υπέκυψε ένα παιδί 14 ετών, ενώ το 1993, μετά από 4 χρόνια σε κώμα, ο Τόνι Μπλαντ άφησε την τελευταία του πνοή.
Από την επόμενη κιόλας μέρα ξεκίνησε η προσπάθεια συγκάλυψης των πραγματικών ενόχων, δηλαδή της αστυνομίας αλλά και της Θάτσερ, η οποία στην προσπάθειά της να φανεί εξυγιαντής του ποδοσφαίρου, έριξε όλες τις ευθύνες στους οπαδούς της Λίβερπουλ, κάνοντας λόγο για «μεθυσμένους χούλιγκανς». Η υπόθεση ανατέθηκε στον δικαστή Τέιλορ. Η πρώτη προσωρινή έκθεση που δημοσιοποιήθηκε τον Αύγουστο του 1989 επέρριπτε ευθύνες στην αστυνομία. O υπουργός Εσωτερικών, Χαρντ, ζήτησε από τη Θάτσερ την παραίτηση του αρχηγού της αστυνομίας, που ήταν υπεύθυνος για τον αγώνα. Η Θάτσερ αρνήθηκε λέγοντας χαρακτηριστικά: «Τι εννοούμε όταν λέμε να “χαιρετίσουμε την γενική κατεύθυνση της αναφοράς”; Η γενική κατεύθυνση είναι μια καταστροφική κριτική της αστυνομίας. Είναι αυτό ευπρόσδεκτο από μας;». Η προσπάθεια να βγουν αθώοι οι πραγματικοί ένοχοι ήταν σε εξέλιξη. Στον αγώνα αυτόν συστρατεύτηκε και η SUN, η οποία στις 19/04/1989 βγήκε με πρωτοσέλιδο “ΤΗΕ TRUTH”, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι οι οπαδοί της Λίβερπουλ ήταν μεθυσμένοι, έκλεβαν αντικείμενα από τους νεκρούς και επιτίθονταν στους διασώστες. Το μοτίβο του μεθυσμένου χούλιγκαν, που είχε στην πλάτη του ευθύνες από τη τραγωδία του ‘85 και πρέπει να τιμωρηθεί και να εξαφανιστεί, είχε στηθεί με κάθε τρόπο.
Στον αντίποδα ξεκίνησε και η προσπάθεια συγγενών των νεκρών, αλλά και φιλάθλων της ομάδας να λάμψει η αλήθεια. Σε κάθε αγώνα και δραστηριότητα στο λιμάνι, φώναζαν για τους νεκρούς τους και απαιτούσαν δικαιοσύνη, η οποία δεν ερχόταν. Οι αντίπαλοι οπαδοί συμπαραστέκονταν, ειδικά στα ευρωπαϊκά παιχνίδια, μετατρέποντας τους αγώνες σε κατηγορητήριο για τη Θάτσερ.
To 2012 συγκροτήθηκε ανεξάρτητη επιτροπή για να ερευνήσει 400.000 απόρρητα έγγραφα σχετικά με το Χίλσμπορο. Η έρευνα απέδειξε ότι ευθύνη για την τραγωδία φέρει αποκλειστικά η αστυνομία, που λανθασμένα αποφάσισε να ανοίξει μια πύλη εξόδου και να στείλει το πλήθος στη συγκεκριμένη κερκίδα, όταν τα πλαϊνά τμήματα ήταν μισογεμάτα, και μετά δεν έκανε τίποτα για να βοηθήσει. Οι οπαδοί δεν είχαν την παραμικρή ευθύνη. Κανείς δεν ήταν μεθυσμένος, ούτε είχε κάποιου είδους βίαιης ή παραβατικής συμπεριφοράς που συνέβαλε στο δυστύχημα. Και αυτό που αποδείχτηκε ξεκάθαρα ήταν το ενορχηστρωμένο έγκλημα διαρκείας για να καλυφθούν οι πραγματικοί ένοχοι.
Σκόπιμα αλλοιώθηκαν 164 καταθέσεις απλών αστυνομικών που ήταν στο γήπεδο, αφαιρώντας εντελώς 116 παραγράφους που περιέγραφαν τις αστυνομικές παραλείψεις και την έλλειψη συντονισμού για να σωθούν κάποιες ζωές. Από τους 96 νεκρούς, οι 59 θα μπορούσαν να είχαν σωθεί με μια βασική κι απλή ιατρική βοήθεια. Αφέθηκαν να πεθάνουν, με μόνη βοήθεια αυτή των υπόλοιπων οπαδών, που έκαναν φορεία τις διαφημιστικές πινακίδες, τη στιγμή που από τα 42 ασθενοφόρα που υπήρχαν έξω από το γήπεδο, μόνο 2 μπήκαν μέσα. Την ίδια στιγμή ιατροδικαστές έπαιρναν δείγματα αίματος από παιδιά για να τσεκάρουν τα επίπεδα αλκοόλ και η αστυνομία έψαχνε τα ποινικά μητρώα των νεκρών, ώστε να βρει στοιχεία για να τους καταδικάσει και να τους επιρρίψει ευθύνες.
Στις 26/04/2016, το δικαστήριο του Ουόρινγκτον συμφώνησε με τα πορίσματα της ανεξάρτητης αρχής και δικαίωσε τα 96 θύματα, ρίχνοντας τις ευθύνες στις αστυνομικές αρχές για ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Συγκεκριμένα, δεν ήταν η συμπεριφορά των φιλάθλων, αλλά τα λάθη και οι αβλεψίες της αστυνομίας, που προκάλεσαν την τραγωδία, ενώ τονίζει πως ήταν λάθος η άρνηση να ματαιωθεί ο αγώνας εξ αρχής.
27 χρόνια μετά, αυτό που μένει είναι η δικαίωση νεκρών και συγγενών για τον αγώνα τους. Η Μάγκυ μάς έχει αφήσει χρόνους, οι ένοχοι δεν τιμωρήθηκαν ποτέ, και η κατάσταση στα αγγλικά γήπεδα έχει βελτιωθεί, αποτέλεσμα της δεύτερης έκθεσης Τέιλορ το 1990 για τις γενικότερες συνθήκες διεξαγωγής των αγώνων. Η Θάτσερ έδειξε ότι ήταν έτοιμη να πατήσει -κυριολεκτικά- επί πτωμάτων για να εδραιώσει την αυταρχική πολιτικής της, και να περιορίσει τις αντιδράσεις εναντίον της. Δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά με το φαινόμενο του χουλιγκανισμού, παρά μόνο επιφανειακά και μετά από μεγάλα και σοβαρά επεισόδια. Το ποδόσφαιρο το μισούσε γιατί το λάτρευε η εργατική τάξη, την οποία περιφρονούσε και ήθελε να αποσυνθέσει, και έτσι ποτέ δεν ασχολήθηκε με τα κοινωνικά αίτια που γέννησαν το χουλιγκανισμό, πολλά προερχόμενα από τη σκληρή φιλελεύθερη πολιτική της. Λογική στάση από μία πολιτικό που το 1987 δήλωνε: «Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως η κοινωνία. Υπάρχουν μεμονωμένοι άνδρες και γυναίκες και υπάρχουν οικογένειες».
Πηγές:
-bbc.com
-Το περιοδικό
-wikipedia
